يكى از مباحث مهم و كليدى ـ كه جامعه شيعه را از ديگر فرقه هاى اسلامى ممتاز مى كند ـ بحث «امامت» است. از نظر اعتقادى مباحث امامت ـ چه امامت عامه (مباحث كلى) و چه امامت خاصه (مربوط به يك امام خاص) ـ جايگاه بلندى دارد. بدين جهت دانشمندان و متكلمان در اثبات امامت ائمه (عليهم السلام) در طول تاريخ كوشش هاى فراوانى كرده اند، و در اين راستا از دو روش عقلى و نقلى (قرآن و روايات) بهره گرفته اند.

محور بحث در اين نوشتار، بهره گيرى از روش عقلى در اثبات امامت حضرت ولى عصر علیه السلام است و هر چند بحث در اثبات امامت حضرت مهدى علیه السلام است؛ ولى مباحث مطرح شده در بخش امامت عامه نيز به عنوان پيش فرض بيان مى گردد تا نتيجه روشنى به دست آيد.

در اين راستا چهار مقدمه براى اثبات امامت حضرت حجت علیه السلامبيان مى شود:

الف. ضرورت وجود امام (وجوب امام)

ب. اوصاف امام (مانند عصمت)

ج. مصداق يابى به واسطه برهان سبر و تقسيم منطقى (1)

د. وجود حضرت مهدى علیه السلام

پس در استدلال، اين مقدمات به كار خواهد رفت كه سه مقدمه آن عقلى و مقدمه چهارم حسّى است كه هچ گونه ضررى به عقلى بودن استدلال وارد نمی کند. (2)

.........................................................................................................................

(1) . برگرفته از: سخنرانى استاد ربانى گلپايگانى در گفتمان مهدويت سوم حوزه علميه قم (مدرسه دارالشفاء).

(2) . ادله عقلى به دو دسته تقسيم مى شود: مستقلات عقلى و غيرمستقلات عقلى. به ادلّه اى كه همه مقدمات آن از روش عقلى تشكيل شود، مستقلات عقلى گويند. و به ادلّه اى كه برخى از مقدمات آن عقلى و برخى ديگر نقلى باشد، غير مستقلات عقلى گويند.